De draad van Penelope (herdruk)

Na de aanslag op de redactiekantoren van Charlie Hebdo in januari 2015 riepen de kranten: ‘En toch moeten we blijven lachen in Europa.’ Daarmee plaatsten ze zich in een lange Europese traditie. Reeds bij de Grieken diende de clochard-filosoof Diogenes Plato lachend van antwoord. In de renaissance zochten Erasmus, More, Machiavelli en Montaigne hun weg tussen waarheid en spot. De zekerheden van het moderne Europa werden in de negentiende eeuw door Nietzsche op een lach onthaald.

We worstelen vaak met onze hang naar ironie. Want nemen we nog wel iets serieus? Guido Vanheeswijck toont dat denkers in de lijn van Socrates altijd weer de lach als middel hebben gehanteerd om ons, Europeanen, wakker te schudden en onze zekerheden onderuit te halen. De lach kent talloze schakeringen die Vanheeswijck nauwgezet beschrijft: superieur, grimmig, sluw, cynisch, kwetsend, tragisch, flauw, open, begrijpend, innemend, inlevend, respectvol. Zo groeit De draad van Penelope uit tot een fascinerende tocht door de Europese ideeëngeschiedenis.